Taal is de uitdrukking van de geest en het karakter van een volk
Voor het oorspronkelijke leerplan van de eerste Steinerschool van Stuttgart (1919) schreef Rudolf Steiner twee vreemde talen voor. En wel twee talen die hun oorsprong in verschillende taalfamilies, zoals bijvoorbeeld Germaans en Romaans, vinden.
De unieke Belgische taalkundige situatie was en is voor Hiberniaschool reden om, naast Frans en Engels, als derde taal ook Duits te onderwijzen.
Daarnaast biedt Hiberniaschool de mogelijkheid aan om Latijn te studeren. Latijn staat als keuzevak vast op het rooster van de onderbouw 7de en 8ste klassen, vanaf klas 9 is dit facultatief mogelijk.
Waarom leren we vreemde talen in onze school?
• Vreemde talen verwijden de blik op de wereld. De bedoeling van het vreemde talenonderwijs is niet primair pragmatisch. Vreemde talen scheppen een evenwicht, een aanvulling op de denk- en uitdrukkingswijzen en de beperkte visie op de wereld die de moedertaal biedt.
• Vreemde talen verfijnen het denken en het waarnemingsvermogen. Als de vreemde taal zo wordt overgebracht dat de leerling ervaart dat hij op een andere manier gaat kijken, voelen en denken, wordt hij een rijker en diepzinniger mens.
• Vreemde talen voeden de zintuigen. De vreemde grammaticale structuren en de woordenschat vormen de waarneming, maar ook de klankwaarde van de vreemde taal heeft een opvoedkundig waarde. Het precieze horen en articuleren van de vreemde klanken en intonatiepatronen in een vreemde taal oefenen de gehoor- en woordzin.
• Vreemde talen voeden de jongere op tot wereldburger. Dit is misschien wel de centrale doelstelling van vreemde talenonderwijs. Vreemde talen kunnen de geborneerdheden, bijv. de nationale ijdelheden en gesloten wereldbeelden over-winnen. Om een vreemde taal grondig te leren wordt actieve tolerantie vereist.
• Vreemde talen hebben praktisch nut. Hoewel dit voordeel essentieel is, is het niet het meest belangrijke bij het leren van vreemde talen. Dat betekent echter geenszins dat het ‘leren spreken’ niet moet worden nagestreefd worden. Om dit doel te bereiken moet aan het ik van de leerling veel ruimte verleend worden; dat betekent dat hij veel gelegenheid moet krijgen om te spreken. Dit is echter in de praktijk vaak heel makkelijk te realiseren dan .
Taal in al haar rijkdom
Onze school streeft ernaar dat naast de grammaticale structuren, de woordenschat en de fonetiek, de hele artistieke en geestelijke verworvenheden van het volk dat die taal spreekt aan bod komen: volksliederen, dichtkunst en proza in de originele vorm (geen ‘simplified’ readers!) worden daarom graag in de lessen aangeboden.
Koorzang, recitatie en toneel worden eveneens beoefend in de vreemde talen en behoren voor veel leerlingen tot de meest gedenkwaardige aspecten van ons vreemde talenonderwijs, waaraan oud-leerlingen meestal met dankbaarheid terug denken.
Omdat we drie levende talen onderwijzen, is het aantal uren dat we aan elk hiervan kunnen besteden uiteraard beperkter dan in scholen waar maar twee vreemde talen op het programma staan.
Toch slagen we erin veel meer aan te leggen dan elementaire noties en de vreemde talen kunnen – dankzij de artistieke benadering – gaan leven in heel hun rijkdom.
Frans (3 uur p/w) Voor een Nederlandstalig kind in België is het belangrijk Frans te leren, niet alleen omdat het de tweede landstaal en een grote cultuurtaal is, maar ook omdat de taal tot een andere groep behoort (de Romaanse), waardoor de hierboven be-schreven doelstellingen sneller zullen bereikt worden dan bij het leren van een verwante taal. De Franse taal is een zeer grammaticale taal, maar toch heeft ze een zekere ambivalentie. Enerzijds is het de taal van de scherp omlijnde begrippen anderzijds die van de elegante lichtvoetigheid.
Engels (2 uur p/w) Engels is geen grammaticale, maar een idiomatische taal. Er bestaan zeer weinig strikte regels. Ook het Engels is ambigu: het is een versmelting van Angelsaksische en Frans-Normandische elementen. Daarom is de woordenschat zo enorm rijk. Het is der belangrijkste wereldtalen en ze is uiterst pragmatisch. ‘A very easy language to speak badly!’
De uiterst rijke literatuur compenseert het louter pragmatische aspect van de taal.
Duits (1 uur p/w) Duits is de grootste taalgroep van native speakers in Europa. Ze is zeer verwant met onze taal, maar dankzij het gebruik van de naamvallen bevordert ze zeer sterk het grammaticaal inzicht. Het is de taal van de filosofie, maar ze heeft ook een indrukwekkende poëzie voortgebracht: het is een taal van dichters en denkers.
Latijn (2 uur p/w) Het onderwijs van deze klassieke taal heeft uiteraard een andere functie dan die van de levende talen. De bedoeling is dat de leerlingen een rudimentaire kennis verwerven van de taal en cultuur die aan de basis liggen van heel onze West-Europese beschaving. Bovendien ontwikkelt de zeer gestructureerde grammatica het denken; de woordenschat daarentegen zal de leerling helpen bij etymologische verkenningen. Er wordt een klassiek handboek gebruikt.
< terug naar lesaanbod of lees verder op wetenschapsvakken >